De geschiedenis van Open Source

9 september 2025 in
Henricus Mols

Inleiding 

De open-sourcebeweging heeft de software-industrie fundamenteel getransformeerd door samenwerking, transparantie en vrijheid in softwareontwikkeling te bevorderen. Van haar vroege wortels in de academische en hackercultuur tot de creatie van fundamentele projecten en organisaties, open source heeft de manier waarop software wordt gebouwd, gedeeld en gecommercialiseerd, hervormd. Deze blogpost presenteert een gedetailleerde tijdlijn van de open-sourcebeweging, van het begin tot de oprichting van Open Source Science (OS-SCi) in 2022, waarbij belangrijke mijlpalen, sleutelfiguren en grote projecten die deze transformatieve reis hebben gedefinieerd, worden belicht.

Gedetailleerde Open Source Tijdlijn

JaarOmschrijving van de gebeurtenisBelangrijke betrokken figurenBelangrijke geïntroduceerde projecten/technologieën
1950sVroege computerperiode: Software vrij gedeeld onder academici en onderzoekers; SHARE gebruikersgroep opgericht (1955).MIT-onderzoekers, SHARE-ledenVroege mainframe-software, collaboratieve computercultuur
1960sHackercultuur ontstaat aan het MIT, gecentreerd rond de Tech Model Railroad Club en MIT AI Lab.William Eccles, Jack Dennis, Marvin MinskyPDP-1 minicomputer, vroege AI- en computerexperimenten
1970sOvergang van open software delen naar propriëtaire softwaremodellen; CONTU-besluit (1974).Juridische en industriefigurenPropriëtaire softwarelicenties beginnen
1983Richard Stallman lanceert het GNU-project om een vrij besturingssysteem te creëren.Richard StallmanGNU-project, Free Software Movement begint
1985Free Software Foundation (FSF) opgericht om vrije software te promoten en de GNU GPL af te dwingen.Richard StallmanGNU General Public License (GPL), GNU Manifesto
1991Linus Torvalds creëert de Linux-kernel, een cruciaal open-source besturingssysteem.Linus TorvaldsLinux-kernel
1995Apache HTTP Server uitgebracht, wordt de dominante webserversoftware.Apache Group (later ASF)Apache HTTP Server
1998Term "open source" bedacht; Open Source Initiative (OSI) opgericht; Netscape openbaart de broncode van zijn browser.Eric Raymond, Bruce Perens, Linus TorvaldsMozilla-project, Open Source Definitie
1999Apache Software Foundation (ASF) opgericht; Red Hat en VA Linux IPO's markeren commercialisering.ASF-oprichters, Red Hat, VA LinuxASF gevormd, Linux-commercialisering
2004Mozilla Firefox uitgebracht als een gratis en open-source webbrowser.Mozilla FoundationMozilla Firefox
2022Open Source Science (OS-SCi) gelanceerd door Prof. Ir. Erik Mols, gericht op het opleiden van de volgende generatie FOSS-ingenieurs met behulp van open-source technologieën en filosofie in een projectleeromgeving.Prof. Ir. Erik MolsOS-SCi voor foss onderwijs

Overzicht van het verhaal

Vroege fundamenten en hackercultuur (1950s–1970s) De wortels van de open-sourcebeweging liggen in de jaren 1950, toen software vrij werd uitgewisseld onder onderzoekers en academici. Instellingen zoals MIT bevorderden een cultuur van openheid en experiment, met groepen zoals de Tech Model Railroad Club die het hackerethos pionierden. De PDP-1 minicomputer aan het MIT in 1961 werd een brandpunt voor vroege hackers die de mogelijkheden van computers verkenden door speelse innovatie. Deze cultuur waardeerde delen, aanpassen en collaboratieve verbetering van software, wat de basis legde voor de open-sourcefilosofie.

De opkomst van propriëtaire software en de Free Software Movement (1980s)

 Eind jaren 1970 en begin jaren 1980 vond een verschuiving plaats naar propriëtaire software toen juridische beslissingen auteursrechtelijke bescherming voor software toekenden, waardoor commerciële licentiemodellen mogelijk werden. Als reactie hierop lanceerde Richard Stallman het GNU-project in 1983 om een vrij besturingssysteem te creëren en richtte hij de Free Software Foundation op in 1985. Het GNU-manifesto verwoordde de morele en praktische imperatieven van softwarevrijheid, waarbij het pleitte voor de rechten van gebruikers om software te bestuderen, aan te passen en te verspreiden. Deze periode markeerde de formalisering van de free software-beweging, die de ideologische en juridische basis legde voor open source.

De geboorte en groei van open source (1990s) 

De term "open source" werd gepopulariseerd in 1998 tijdens een top georganiseerd door Tim O'Reilly en ondersteund door sleutelfiguren waaronder Linus Torvalds. De Open Source Initiative (OSI) werd opgericht om open-source software pragmatisch te promoten, met de focus op licenties en gemeenschapscollaboratie. Dit decennium zag ook de opkomst van grote open-source projecten zoals de Linux-kernel (1991), de Apache HTTP Server (1995) en de Mozilla-browser (1998). Deze projecten demonstreerden de levensvatbaarheid van open source als ontwikkelingsmodel en begonnen de dominantie van propriëtaire software uit te dagen.

Professionalisering en commercialisering (Late 1990s–2000s) 

Eind jaren 1990 en begin jaren 2000 markeerden de professionalisering van open source met de IPO's van bedrijven zoals Red Hat en VA Linux, die Linux-distributies commercialiseerden. De Apache Software Foundation (ASF) werd opgericht in 1999 om het groeiende ecosysteem van open-source projecten te ondersteunen. De release van Mozilla Firefox in 2004 breidde de reikwijdte van open source verder uit naar webbrowsing, met de nadruk op privacy en veiligheid. Deze ontwikkelingen toonden het economische potentieel van open source en het vermogen om duurzame bedrijfsmodellen te ondersteunen.

Open Source in Wetenschap en Onderwijs (2022) 

In 2022 werd Open Source Science (OS-SCi) gelanceerd door Prof. Ir. Erik Mols, met de focus op het opleiden van de volgende generatie FOSS-ingenieurs met behulp van open-source technologieën en filosofie in een projectleeromgeving. OS-SCi richt zich op het verbinden van de open-source industrie, studenten en ontwikkelaars om bestaande open-source tools te verbeteren en nieuwe te creëren. Dit initiatief onderstreept de groeiende erkenning van de rol van open source in het bevorderen van open-source computertechnologie en het stimuleren van samenwerking tussen academische wereld, industrie en overheid.

Conclusie 

De open-sourcebeweging is geëvolueerd van een cultuur van academisch delen en hackerinnovatie tot een wereldwijd fenomeen dat de moderne informatica en wetenschappelijke ontdekking ondersteunt. Belangrijke mijlpalen zoals het GNU-project, Linux, Apache en Mozilla hebben de software-industrie gerevolutioneerd en de kracht van collaboratieve ontwikkeling en open licenties aangetoond. Organisaties zoals de FSF, OSI en ASF hebben governance en pleitbezorging geboden, waardoor de duurzaamheid en groei van open source zijn gegarandeerd. De oprichting van OS-SCi in 2022 benadrukt de uitbreidende rol van open source in het onderwijs, wat belooft om ontdekking te versnellen door gemeenschapsgedreven innovatie, met softwareontwikkeling. Deze tijdlijn vat de transformatieve reis van de beweging samen en benadrukt haar blijvende impact op technologie, industrie en samenleving.

Henricus Mols 9 september 2025
Deel deze post
Labels
Archiveren