Publiek Geld, Publieke Code

2 juni 2025 in
Henricus Mols

Inleiding 

In recente jaren heeft het concept "publiek geld, publieke code" aan populariteit gewonnen als een principe dat pleit voor het openbaar beschikbaar maken van met publiek geld gefinancierde software onder open-source licenties. Deze beweging benadrukt transparantie, samenwerking en innovatie door ervoor te zorgen dat belastingbetalers toegang hebben tot en kunnen bijdragen aan door de overheid gefinancierde softwareprojecten. In dit essay zullen we de redenen achter publiek geld, publieke code, de voordelen ervan en hoe het bijdraagt aan een democratischer en efficiënter digitaal landschap verkennen.

Momenteel is het, voor zover wij weten, alleen geïmplementeerd door Zwitserland als wet, maar veel Europese landen verwachten dit voorbeeld te volgen.

Redenen achter Publiek Geld, Publieke Code 

Het principe van "publiek geld, publieke code" is gebaseerd op de overtuiging dat software die ontwikkeld is met belastinggeld vrij toegankelijk moet zijn voor diezelfde belastingbetalers. Dit idee ontstaat uit de erkenning dat door de overheid gefinancierde projecten vaak worden gecreëerd door experts en organisaties die publieke financiering ontvangen, waardoor het essentieel is dat deze middelen alle burgers ten goede komen in plaats van gemonopoliseerd te worden door een selecte groep.

Voordelen van Publiek Geld, Publieke Code

  1. Transparantie: Door met publiek geld gefinancierde software onder open-source licenties vrij te geven, bevorderen overheden transparantie in hun digitale operaties. Dit stelt burgers en externe auditors in staat om de codebase te onderzoeken, waardoor wordt gegarandeerd dat publieke middelen efficiënt en effectief worden gebruikt.
  2. Samenwerking: Het openbaar maken van door de overheid gefinancierde software moedigt samenwerking aan tussen verschillende stakeholders, waaronder ontwikkelaars, onderzoekers en burgergroepen. Door een cultuur van gedeelde kennis en samenwerking te bevorderen, kan dit principe leiden tot verbeterde softwarekwaliteit en innovatie.
  3. Kostenbesparingen: Publiek geld, publieke code bevordert het hergebruik van bestaande open-source oplossingen, waardoor dubbele inspanningen worden verminderd en belastinggeld wordt bespaard. Bovendien kan door burgers toe te staan bij te dragen aan overheidsprojecten, een groot reservoir aan talent worden aangeboord dat kan helpen bij het onderhouden en verbeteren van software zonder extra kosten.
  4. Concurrentie en Innovatie: Het openbaar maken van met publiek geld gefinancierde software creëert een gelijk speelveld voor zowel publieke als private sector organisaties om voort te bouwen op bestaande oplossingen. Dit bevordert gezonde concurrentie, moedigt innovatie aan en komt uiteindelijk alle betrokken stakeholders ten goede.
  5. Toegankelijkheid: Door met overheidsgeld gefinancierde software openbaar beschikbaar te maken, zorgt dit principe ervoor dat personen met een handicap of zij die zich geen propriëtaire alternatieven kunnen veroorloven, toegang hebben tot essentiële digitale hulpmiddelen. Dit draagt bij aan een inclusievere en rechtvaardigere samenleving.

Implementatie van Publiek Geld, Publieke Code in Overheidssoftwareontwikkeling 

Om het principe "publiek geld, publieke code" succesvol te implementeren, moeten overheden:

  1. Open-Source Beleid Aannemen: Overheden moeten duidelijke beleidsregels vaststellen die voorschrijven dat met publiek geld gefinancierde software standaard onder open-source licenties wordt vrijgegeven. Dit zorgt voor consistentie en duidelijkheid voor alle betrokkenen in het ontwikkelingsproces.
  2. Stakeholders Inlichten: Overheidsinstanties, ontwikkelaars en aannemers moeten worden voorgelicht over de voordelen van publiek geld, publieke code om een soepele overgang naar open-source praktijken te garanderen. Trainingsprogramma's en middelen moeten worden aangeboden om hen te helpen de principes en beste praktijken die met deze beweging gepaard gaan, te begrijpen.
  3. Naleving Controleren: Overheden moeten mechanismen instellen voor het controleren van de naleving van hun open-source beleidsregels. Dit kan regelmatige audits of beoordelingen van softwareontwikkelingsprojecten omvatten, om ervoor te zorgen dat met publiek geld gefinancierde software toegankelijk en transparant blijft.
  4. Samenwerking Bevorderen: Door platforms te creëren voor samenwerking tussen overheidsinstanties, ontwikkelaars, onderzoekers en burgergroepen, kunnen overheden de uitwisseling van kennis en middelen faciliteren, wat uiteindelijk leidt tot efficiëntere en innovatievere digitale oplossingen.
  5. Pleiten voor Verandering: Overheden moeten actief pleiten voor publiek geld, publieke code op nationaal en internationaal niveau door deel te nemen aan beleidsvormingsprocessen, relevante wetgeving te ondersteunen en zich in te zetten voor andere landen die vergelijkbare doelen nastreven.

Conclusie 

Het principe "publiek geld, publieke code" is een cruciale stap in de richting van het bevorderen van transparantie, samenwerking, innovatie en kostenbesparingen binnen het landschap van overheidssoftwareontwikkeling. Door open-source beleidsregels aan te nemen, stakeholders te informeren, naleving te controleren, samenwerking te bevorderen en te pleiten voor verandering, kunnen overheden de kracht van open source benutten om een democratischer, efficiënter en inclusiever digitaal toekomst voor alle burgers te creëren.

Henricus Mols 2 juni 2025
Deel deze post
Labels
Archiveren